Người thầy đầu tiên

Tuần trước trang tin BẠN TRỖI có bài “Hạnh phúc cho những ai còn mẹ” của TKQ. Tôi là người không có được may mắn như vậy!

Anh em tôi mất mẹ từ khi bắt đầu chập chững bước vào đời. Lúc đó mẹ mong rằng khi các con đã khôn lớn trưởng thành sẽ làm được những gì mẹ mong đợi. Bà là người “trồng cây” nhưng chưa kịp ngày “hái quả” vì một tai nạn vô tình. Đến nay khi đã ngoài 50, nhìn lại tuy không quyền cao chức trọng, tuy không phải triệu phú, tỉ phú, nghiệm lại mình đã trưởng thành, không có gì xấu hổ với những gì mẹ đã dạy dỗ, không có gì xấu hổ với lương tâm. Nhưng để hiểu được chân giá trị những gì mẹ đã dạy dỗ mình trước kia, lúc này tôi mới hiểu. Hiểu nỗi lòng, một người bạn đã gửi cho tôi câu chuyện “ Người thày đầu tiên” dưới đây, đăng lên để mọi người cùng suy ngẫm.

"... Người thầy đầu tiên, người đã giáo dục tôi làm người là một phụ nữ mù chữ. Đó là mẹ tôi. Càng lớn khôn, từng trải, tôi càng nghiệm ra mẹ là người thầy suốt đời của tôi. Ơn sinh thành tựa trời biển, ơn dưỡng dục càng lớn lao vô vàn.

Mẹ tôi sinh ra trong một gia đình nông dân ở vùng quê nghèo ven sông Hồng, bên bờ Hát Giang - một con sông chỉ còn lưu lại tên tuổi trong sách vở - đã bao đời sống nhờ lúa, ngô, khoai. Mẹ tôi không được học hành, không biết lấy một chữ trong quyển Tam tự kinh, không ráp được vần với những con chữ A, B, C... trong sách quốc ngữ; mẹ tôi chỉ được học làm người bằng lời dạy của cha ông và tiếp thu kiến thức qua những câu ca dao, tục ngữ, thành ngữ trong kho tàng văn học dân gian. Thế thôi!

Vậy mà cuộc sống lặng lẽ, giản dị của bà lại thể hiện bao điều mà tôi đã mất thì giờ tìm tòi, nghiền ngẫm những điều tưởng như cao siêu trong sách vở.

Không một lời răn nào cho con cái về nền nếp, gia phong, không một lời khuyên các con về ý thức trong quan hệ gia đình và xã hội, nhưng cách sống của mẹ tôi đã giúp con cái hấp thụ những bài học quý báu. Một tấm gương về đức nhẫn và hạnh “trên kính, dưới nhường”.

Những thành tựu khoa học, kỹ thuật luôn hứa hẹn đem lại cho loài người một cuộc sống văn minh, một xã hội công bằng. Lao đầu vào học tập để mong có một cuộc sống khá hơn về nhiều mặt so với thế hệ cha ông là điều mà biết bao thanh niên hằng mong, ấp ủ. Rồi lại lao vào đời với những tính toán để giành phần thắng trong cuộc sống, hầu mong đạt sở nguyện hay lấp đầy tham vọng. Nhưng đến một lúc nào đó, bỗng dưng người ta thấy hụt hẫng khi nhìn lại chính mình.

Mỗi lần như thế, tôi lại nhớ đến hình ảnh người mẹ suốt đời lặng lẽ sống, lặng lẽ hy sinh. Hy sinh cho gia đình, cho chồng, cho con dường như là lẽ sống, là cách để bà vượt lên trên những hỷ nộ ái ố trong cuộc nhân sinh. Hy sinh là từ mà tôi nói về mẹ nhưng tôi cũng chắc một điều là chính bà không hề nghĩ đến chuyện hy sinh mà coi đó như một lẽ thường, cái lẽ sống không cần phân tích, lý giải; và biết đâu, bà đã tìm thấy hạnh phúc của người “tri túc”. Điều này thật không dễ nhận ra... "

Như câu hát trong bài “HUYỀN THOẠI MẸ” của nhạc sĩ Trịnh Công Sơn :

“…Mẹ là nước chứa chan

Trôi giùm con phiền muộn

Cho đời mãi trong lành

Mẹ chìm dưới gian nan…”

Trích truyện ngắn "MẸ TÔI" của Mai Lĩnh