Chuyện dinh dưỡng

Dinh dưỡng mà không liên quan đến kinh tế à? Người ta tính rằng một người thọ 70 tuổi ăn hết 10 tấn gạo, 25 tấn thực phẩm khác (thịt, cá, rau…) 65 tấn nước và 10 tấn than củi chất đốt để nấu ăn. Vì vậy biết ăn thì tiết kiệm được kha khá đấy, tất nhiên chú ý “họa từ miệng” nhé!. Vì vậy người Á đông rất quan tấm đến cân bằng âm dương trong bữa ăn.

Thuốc và thực phẩm ai cũng biết, nhưng có loại chẳng phải thuốc chẳng phải thực phẩm mà vẫn dùng qua đường miệng (ta rất thích cao hổ cốt, nhân sâm, cao ngựa bạch…) người “Tầu” mới nghĩ ra thuật ngữ “Thuốc – Thực phẩm chức năng” vào những năm 1980. Âu - Mỹ nhân đó có ngay thuật ngữ “Thực phẩm chức năng”. Phương Đông vì vậy có bán “Thực phẩm chức năng đa cấp rất thịnh hành, chắc là nhiều bạn hay gia đình đã dùng. Người Âu – Mỹ lại dùng “One per day” ngày 1 viên, mà bản chất là tổng hợp các loại Vitamin và khoáng (ngày xưa ta có Polyvitamin hay đa sinh tố).

Chuyện chất béo cũng hay, nay nhà nhà ăn dầu thực vật, ngày xưa cứ đến Tết cánh ta ăn phải hết một đĩa thịt lợn mỡ, nay thì “uống bia hưởng lạc”. Tôi cũng không hiểu bây giờ ai cũng sợ mỡ nguồn gốc động vật (mỡ lợn), có người giải thích vì sợ Cholesteron máu cao gây cao huyết áp, gây đột quị…thưa rằng Cholesteron gây xơ cứng thành mạch nên cao huyết áp? Đúng nhưng nếu chỉ dùng dầu thực vật thôi thì lại có nguy cơ thành mạch “yếu” dẫn tới nhũn não. Cho nên có lời khuyên các bạn nên ăn cả hai: dầu thực vật và mỡ động vật. Cụ thể như thế nào nên đọc thêm tài liệu và nghe lời chỉ dẫn của bác sĩ.

Chúng ta có giao ban “hưởng lạc”, thấy các bạn trẻ cứ “Dzô” 100%... tôi xin kể các giai đoạn trong uống rượu. Rượu là gì chắc ai cũng biết, tại sao ta lại uống bia rượu ai cũng biết và vì thế mới cần có văn hóa trong uống rượu.

Giai đoạn 1 là uống để thành “con Công”, Công thì phải là đẹp rồi, ăn nói hấp dẫn hơn, dám nói ra mọi điều mà bình thường ngại không muốn nói. Thường chị em không phản đối việc này.

Giai đoạn 2 là biến thành “con Khỉ”, thấy người ta uống mình cũng uống (bắt chước), giai đoạn này hay bị lừa lắm, vì phụ thuộc vào người ra rượu. Qua giai đoạn này đến giai đoạn “con Hổ”, hung hăng, trên bàn tiệc cả trăm người nói và không có người nghe và bữa tiệc thường tàn lúc này. Và đến giai đoạn “con Lợn” thì lăn ra ngủ và không biết gì hết, chị em ghét lắm nên mới nói “Cút hơn là lít”?

Các cụ ta “thích” lắm nhưng cách nói là: Cơm chín tới, cải ngồng non, gái một con, gà nhẩy ổ. Các cụ thích gì ta biết thừa, còn ta bây giờ thích gì cứ nói lòng vòng.

10 nguyên tắc tôi cho là quan trọng trong quá trình dinh dưỡng: Không ăn quá no – Ăn với tâm trạng vui vẻ - Nhai kỹ - Tư thế ngồi ăn thoải mái – Nghỉ ngơi sau bữa ăn – Không ăn vặt – Không ăn quá khuya – Uống nhiều nước – Không ăn thức ăn quá nóng , quá lạnh – Ăn thức ăn do người hiểu biết nấu.

Thời kinh tế khó khăn và tuổi đã có vậy thì tại sao không thử ăn chay?

Đây là lợi ích của việc ăn chay:

- Hệ miễn dịch mạnh hơn

- Sức khỏe tốt, ít mắc các bệnh liên quan tới xã hội văn minh (các bệnh liên quan tới dinh dưỡng hay rối loạn chuyển hóa)

- Đáp ứng đầy đủ các chất dinh dưỡng? Hãy coi chừng về vấn đề sắt nhé!

- Bữa ăn có giá thành thấp

- Tiêu hóa hấp thu tốt hơn, ít táo bón

- Khả năng phục hồi và chịu đựng tốt hơn

- Làm cho môi trường trong sạch hơn.

Chúng ta cứ hay tranh luận thực phẩm này tốt, thực phẩm kia tốt. Xin thưa: Không có thực phẩm nào không tốt, chỉ có cách ăn không đúng mà thôi.

Ăn có quan trọng không, không ăn thì mẻ cũng chết, ai cũng biết. Nhưng cách nói của người Việt nam cực hay: Ăn làm – Ăn học – Ăn ngủ - Ăn mặc – Ăn chơi – Ăn nằm … Ăn bao giờ cũng phải làm trước khi làm việc khác.

Suy dinh dưỡng của trẻ em nhà giàu. Câu hỏi ở đây là khi nào người ta có cảm giác đói, là ai cũng biết là do dạ dày rỗng, thực ra để báo hiệu đói lại dựa vào cơ chế hoàn toàn khác đó là cơ chế đường huyết. Khi lượng đường trong máu giảm ta có cảm giác đói, thậm chí hạ đường huyết ở trẻ nhỏ ta rất hay gặp. Khi ấy mà cho trẻ ăn thì quá tốt. Nhiều nhà thấy trẻ khóc đòi ăn mà chưa có cơm vội cho trẻ cái bánh quy thế là hỏng, lúc nấu cơm xong đường huyết của nó vẫn cao, thế là trẻ không ăn cơm.

Cái chu kỳ ấy mà lặp đi lặp lại nhiều lần là trẻ suy dinh dưỡng thôi.

Thừa cân béo phì là hai khái niệm hoàn toàn khác nhau, thừa cân có thể điều chỉnh được bằng luyện tập và chế độ ăn hợp lý, chú ý là phòng ngừa cả stress. Nhưng béo phì thì phải điều trị rồi (phẩu thuật lấy mỡ…). Béo hình quả táo và béo hình quả lê – Béo bụng hay béo đùi? Giới nào hay béo bụng và giới nào hay béo đùi các bạn tự quan sát. Những người béo bụng thường liên quan nhiều đến bệnh tim mạch.

Về những mẩu chuyện như trên, các bạn có thể quan tâm, tham khảo, có thể rút ra cho mình thêm một số hiểu biết có ích cho chế độ dinh dưỡng.

Góp vui một số kiến thức nhỏ về dinh dưỡng với anh em.

Từ Ngữ

Viện Dinh Dưỡng