CÔN ĐẢO

Hôm rồi tôi có ra Côn Đảo thăm lại nơi các phụ huynh của nhiều AE mình đã từng qua. Từ cầu tàu 914 đến Banh 1, Banh 2 rồi cầu Ma Thiên lãnh, Chuồng bò, Hầm xay lúa…tới các Chuồng cọp thời Pháp, thời Mỹ…thăm nghĩa trang Hàng Dương viếng mộ các tiền bối…đủ cả, những nơi mà AE ta chắc chắn đã nghe và xem nhiều trên sách vở, phim ảnh nhưng nay tôi mới được tận mắt chứng kiến. Đúng là trang lịch sử hào hùng không thể quên được, đặc biệt là đối với tôi, nơi mà phụ huynh đã từng trải qua.

Nhưng thôi, những chuyện này nếu tôi kể lại chắc không thể bằng lịch sử và sách báo. Tôi xin kể với AE chuyện Côn Đảo ngày nay, nơi mà chỉ có “1 trường, 1 chợ, 1 vợ, 1 cây xăng”. Và cây xăng này chỉ hoạt động vào giờ hành chánh.

Côn Đảo - nhìn ra biển từ trên núi (cầu Ma Thiên Lãnh)

Toàn bộ dân trên đảo (kể cả bô đội, công an…) chỉ khoảng 8.000 người. Đảo Côn Lôn (đảo lớn nhất Côn Đảo) dài 15 km, chỗ rông nhất 9 km và chỗ nhỏ nhất chỉ có 1 km. Khu vực trung tâm đảo, vùng “đồng bằng” lớn nhất, nơi tập trung các chứng tích nhà tù, nơi là khu vực hành chánh của đảo chỉ khoảng 3 km trải dài theo biển. Nói chung là hoàn toàn có thể cuốc bộ. Nhưng nếu có nhu cầu “làm biếng” thì có thể thuê xe đạp (50.000 đ/ngày) hoặc xe gắn máy (120.000 đ/ngày bao gồm xăng). Đặc biệt có lẽ đây là nơi duy nhất ở VN không có chỗ gửi xe vì đi đến đâu cũng chỉ việc bỏ thí xe ngoài đường không cần khóa cổ, thậm chí có thể để nguyên hàng hóa trên xe mà ko hề có chuyện gì xảy ra. Dân đảo chạy xe giữa đường lỡ có hư hỏng thì bỏ xe bên vệ đường vẫy xe khác đi nhờ về nhà, hôm sau mới ra lấy xe về. Dân đảo nói : xe ko hề bị mất gì, có chăng là từ khi xăng lên giá thì thỉnh thoảng bị mấy cháu TN hút tạm chút xăng, nhưng đa phần là ngày hôm sau mấy cháu đó đều tới gặp chủ xe xin lỗi và xin trả tiền mà hầu hết các chủ xe đều cho qua. Xe ô tô thì chỉ phục vụ khách du lịch “xịn” (cỡ như tụi tôi thì chỉ đi bộ) và quan chức cao cấp của huyện nhà.

Xe gắn máy để trên lề đường không gửi, không khóa

Hàng ngày, vào lúc 5g30 sáng còi hụ khắp đảo và tiếp theo là loa phát thanh nhạc tập thể dục cho toàn dân. Sau đó vào lúc 11g30, 13g30 và 17g00 đều có còi báo giờ làm việc và tan tầm đúng nếp sống HN thời trước chiến tranh.

Tất cả các đường phố ở đây đều rất sạch sẽ, rác chỉ là lá cây và hoa héo rụng xuống, không hề có bao ny lông, vỏ chai, rác sinh hoạt…. thậm chí tàn thuốc lá cũng là điều hiếm thấy trên đường (có lẽ “thủ phạm” chỉ là dân du lịch như tôi). Các con đường đều được mang tên các chiến sỹ CM đã từng bị giam cầm nơi đây như Lê Hồng Phong, Lê Duẩn, Nguyễn An Ninh….và Nguyễn Huệ (có lẽ là gián tiếp nhắc tới Nguyễn Ánh chăng ?).

Đường chính giữa trung tâm đảo vào "giờ tầm" (11g30) - không bóng người, không miếng rác

Mọi thứ nơi đây đều được chuyển từ đất liền ra. Bữa nào biển động là chợ thiếu hàng. Mỗi khi tàu hàng ra chậm, toàn dân đảo đều biết. Dân trên đảo chỉ tự cung, tự cấp cho mình cá biển và đá xây dựng (loại đá xây nhà tù). Bởi vậy tiệm nhậu ở đây cũng rất ít và rượu bia không có nhiều sự lựa chọn – chủ yếu là bia Sài Gòn và đế Cần Thơ, các thứ khác muốn có phải đặt trước đợi tàu đem ra !

Nói vậy, nhưng “phong trào” xây dựng đang ngày càng “nở rộ” tại đây cho dù tất cả sắt thép, gạch ngói, xi măng… đều “mang ra từ đất” như dân đảo nói. Đặc biệt 2 cái “Ủy” – Huyện ủy và UBND Huyện đã xây 2 VP hoành tráng nằm cạnh nhau lớn không thua gì UBND TP.HCM (tuy không đẹp bằng và theo kiến trúc tân thời). Saigontourist cũng đang tiến hành xây 1 khách sạn (ít nhất cũng cỡ 3 sao trở lên) nằm án ngữ ngay trước cửa Banh 2 – nơi chứng tích lịch sử nhà tù Pháp đã từng giam các đ/c Lê Duẩn, Phạm văn Đồng….

KS đang xây của Saigontourist - dãy nhà nâu phía sau là cổng
vào Banh 2 chỉ cách 1 con đường khoảng 4 m

Ngay trước cửa nghĩa trang Hàng Dương, 1 ngân hàng vào loại bậc nhất của VN đã “tài trợ” 1 cái chuông đồng to tổ bố mà nghe nói có trị giá lên tới trên 5 tỷ đồng – trong khi dự toán xây hàng rào chống trâu bò vô Nghĩa trang sẽ chỉ tốn khoảng hơn 2 tỷ nhưng chưa được duyệt. Nghe kể lại rằng bữa khánh thành cái chuông này, hàng đoàn quan chức trong và ngoài đảo đã đến xì xụp vái lạy tới hơn 2 tiếng đồng hồ trong tiếng tụng kinh gõ mõ của 1 đội thầy chùa “rước từ đất ra”. Chẳng hiểu các vị tiền bối trong nghĩa trang có biết không nhưng nghi lễ CM duy nhất dự định thực hiện là nổi nhạc bài “Hồn tử sĩ” đã bị trục trặc kỹ thuật kêu rè rè mà không lên nổi (làm thằng nhỏ phụ trách KT bị "dzợt" lên bờ xuống ruộng).

Vài chuyện tầm phào, để biết tốt nhất về Côn Đảo, không gì bằng hãy 1 lần ra đó. Xin đăng thêm mấy tấm hình để AE “thưởng nhãn”. Nói chung trừ các nhà tù ra thì Côn Đảo rất đẹp và hoang sơ - hoang sơ tới mức nếu có ai ra tắm biển (mà cũng chỉ có dân du lịch thôi) thì trẻ con ngồi kéo dài trên bờ xem như xem phim vậy !

Bãi biển đẹp, nhưng vắng hoe

Hoàng hôn trên núi Chúa (nơi Nguyễn Ánh ẩn trốn khi xưa)