Giữa những con số

Chẳng ai sống chỉ với những con số. Ngay các nhà toán học, chuyên viên thống kê, kế toán cũng phải ăn uống, nựng con, nghỉ ngơi với gia đình, tiếp khách, tán gẫu với bạn bè...

Vậy mà thời đại ngày nay, người ta buộc phải sống giữa vô vàn những con số, từ nhiệt độ khí hậu hàng ngày, giá tiền một ký thịt heo, tiền xăng dầu cho phương tiện đi lại, lượng điện, nước sử dụng hàng tháng, học phí cho con đi học, lãi suất tiền gởi tiết kiệm, cho đến giá đô la Mỹ tăng giảm, chỉ số chứng khoán trồi sụt... Cả trăm, ngàn con số nhảy múa. Được một cái trời cho là con người ta cũng dễ quên, cho nên nhiều khi những con số cứ âm thầm chạy từ tai này sang tai khác. Cũng nhiều khi chúng dừng tần ngần nhưng rồi cũng sớm bị cuốn trôi trong dòng chảy miệt mài của vô vàn chi tiết, sự kiện khác. Thử tưởng tượng, một người bình thường - rất bình thường - suốt ngày cứ bị buộc phải ngồi nghiền ngẫm, loay hoay tính toán những con số đó thì hẳn phải có lúc đến bệnh viện tâm thần.

Nhưng cũng có những con số gây ấn tượng mạnh, những con số khiến ta phải giật mình, trằn trọc suy nghĩ, những con số cứ lẽo đẽo bám đuổi tâm trí, day dứt. Khi ấy chúng không còn là những con số khô khan; mà trở nên sống động. Chúng lên tiếng, kể lại rất nhiều chuyện, vui có buồn có, hy vọng và thất vọng. Nhất là khi các con số ấy gắn liền với buồn vui cuộc sống, với số phận con người.

Từ Tết Mậu Tý đến nay, dân chúng đã và đang phải trải qua những cơn “bão giá”, lạm phát tăng vọt, chỉ số chứng khoán tụt không phanh... Lo lắng, kêu than với những con số gây sốc đó cũng đã nhiều. Ở đây chỉ nêu lên vài con số “ấn tượng” gần đây.

Chẳng hạn, con số 107 người lao động Việt Nam làm việc ở Malaysia bị chết trong năm 2007 (chiếm tỷ lệ 0,09%) mà báo chí mới thông tin gần đây. Có vị lãnh đạo ngành lao động - xã hội cho biết, tỷ lệ ở các năm trước còn cao hơn! Nghe mà giật mình: như vậy cứ hơn 3 ngày thì có một người lao động bị chết ở Malaysia! Có ai hình dung nổi tình trạng bất thường này không? Bao nhiêu gia đình có người thân bị chết sẽ chịu đựng mất mát này như thế nào về mặt tinh thần và sinh kế khi mất đi những lao động chính? Và còn rất nhiều người đang mưu sinh ở nước người: họ sẽ nghĩ gì?

Cũng mới đây, khi cái dư vị đắng chát của vụ đề án 112 còn chưa phai nhạt thì lại nổ ra vụ án Tổng công ty Xây dựng miền Trung (Cosevco). Chỉ trong mấy năm nắm quyền lãnh đạo ở đơn vị này, “ngài” tổng giám đốc và tay chân đã làm thua lỗ, thất thoát tiền của nhà nước đến cả ngàn tỉ đồng! Khối tiền khổng lồ ấy có thể xây được cả trăm ngôi trường, bệnh viện; có thể mua áo ấm, chăn dày cấp phát cho hàng vạn hộ dân nghèo ở những vùng cao để chống rét; hoặc mở thêm hàng trăm xí nghiệp tạo công ăn việc làm cho cả ngàn người lao động... Con lạc đà đã hóa phép để chui lọt lỗ kim trước khi bị phát hiện và để có được bùa phép này, bao nhiêu tỉ đồng đã được đổ ra?

Thêm một con số gây sốc cho xã hội: hơn 110.000 học sinh bỏ học, nhiều nhất là ở các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long, vùng núi miền Trung và Tây Nguyên. Một trong các lý do chính là gia đình các em quá nghèo hoặc gặp nhiều khó khăn. Tự con số này đã nói lên nhiều điều. Có một điều mà hầu như ai cũng biết: cả trăm ngàn em học sinh bỏ học để phụ giúp cha mẹ cắt mướn, chăn trâu thuê, mót lúa, đánh cá, bắt chuột đồng, bán hàng rong, vé số... Hôm nay có thể còn là con ngoan, trẻ hiền, nhưng vài ba năm lăn lộn với đời, kề cận với nhiều cạm bẫy, bao nhiêu em trong số này sẽ bị sa ngã, phạm pháp?

Chẳng có ai có thể sống hoài với những con số nặng nề, gây sốc. Cho nên hãy cứ đặt hy vọng vào các con số ấn tượng của năm qua: 8,5% tăng trưởng GDP, 21,5% tăng trưởng xuất khẩu, FDI đạt 20,3 tỉ đô la Mỹ... và sự tỉnh táo của con người.
Tỉnh táo chứ không phải lạnh lùng.

Công Thắng

Thời báo kinh tế Sài gòn